کولوکیشن (Collocation)، یکی از روشهای محبوب و کارآمد در حوزه میزبانی سرورهای اختصاصی و زیرساختهای فناوری اطلاعات است که در آن کسبوکارها به جای مدیریت دیتاسنتر اختصاصی، سرورهای خود را در یک مرکز داده حرفهای و با ویژگیهای خاص به امانت میگذارند؛ این راهحل باعث کاهش هزینهها و بهبود کارایی زیرساختهای فنی میشود و از آنجایی که مدیریت و نگهداری تجهیزات با خود مجموعههای دیتاسنتر است، زمان و منابع مورد نیاز نیز بهطور قابلتوجهی کاهش مییابد.
کولوکیشن چیست و چه کاربردی دارد؟
کولوکیشن به عنوان یکی از متداولترین روشهای میزبانی، به معنای قرار دادن سرورها و تجهیزات شرکتها در یک دیتاسنتر حرفهای و مجهز است که در این روش، کسبوکارها به جای ایجاد و مدیریت دیتاسنتر اختصاصی، سرورهای خود را به یک دیتاسنتر ارائهدهنده کولوکیشن میبرند و از خدمات این شرکت استفاده میکنند؛ استفاده از کولوکیشن بهویژه برای شرکتها و سازمانهایی که نیاز به پهنای باند بالا، امنیت، و پایداری در دسترسی به اطلاعات خود دارند، بسیار کاربردی است.
دیتاسنترها معمولاً با داشتن امکانات پیشرفتهای مانند تأمین انرژی پایدار، سیستمهای خنککننده و امنیت فیزیکی و دیجیتال، به کسبوکارها امکان بهرهبرداری از یک محیط امن و پایدار برای میزبانی سرورهایشان را میدهند؛ بنابراین، کولوکیشن به عنوان یکی از انتخابهای استراتژیک در مدیریت زیرساختهای فناوری اطلاعات برای کسب و کارهای بزرگ شناخته میشود.
چه زمانی باید از کولوکیشن استفاده کرد؟
استفاده از کولوکیشن معمولاً در شرایط خاصی پیشنهاد میشود و برای کسبوکارهایی که نیاز به دسترسی مداوم و بدون قطعی به اطلاعات خود دارند و نمیخواهند هزینههای زیادی برای ایجاد و نگهداری دیتاسنتر شخصی بپردازند، گزینه مناسبی است؛ همچنین، برای شرکتهایی که به پهنای باند بالا نیاز دارند یا امکانات لازم برای نگهداری از سرورها را در محل خود ندارند، کولوکیشن میتواند بهترین راهحل باشد.
علاوه بر این، سازمانهایی که به امنیت بالا و قابلیت اطمینان نیاز دارند، میتوانند از مزایای کولوکیشن بهرهمند شوند و از سوی دیگر، اگر شرکتی به دنبال سرورهایی قدرتمند و قابل افزایش قدرت است که در هر زمان تجهیزات خود را گسترش یا ارتقا دهند، بدون اینکه نیاز به تغییرات زیرساختی عمده داشته باشند، این روش بهترین گزینه است.
مهمترین مزایا و ویژگیهای کولوکیشن
کولوکیشن مزایای بیشماری دارد که آن را به گزینهای مقرونبهصرفه و کارآمد تبدیل میکند، البته برای کسب و کارهای خیلی بزرگ و مهم که نیاز به سرورهای قدرتمند دارند و نمیخواهند سرورهای شخصی خود را داشته یا استفاده نمایند و در واقع این روش برای کسب و کارهای کوچک ناکارآمد است؛ فارغ از این موضوع، در ادامه به مهمترین ویژگی و مزایای کولوکیشن میپردازیم.
- کاهش هزینههای عملیاتی
- افزایش امنیت فیزیکی و دیجیتال
- پهنای باند بالا
- پشتیبانی ۲۴ ساعته و حرفهای
- امکان ارتقا سخت افزار سرور در لحظه
- پایداری و دسترسی مداوم به سرورها
- صرفهجویی در مصرف انرژی و منابع
مهمترین معایب روش کولوکیشن
با اینکه کولوکیشن مزایای متعددی دارد، اما معایبی نیز وجود دارد که قبل از انتخاب آن باید مد نظر قرار بگیرد، زیرا این روش نه تنها برای شما هزینه بر خواهد بود، البته نه به اندازه سرورهای شخصی، ولی هزینه بر خواهد بود و از آن گذشته قرار است، اطلاعات شما در جایی به غیر از سازمان شما قرار بگیرد و امکان هر اشتباهی وجود دارد؛ پس با توجه به این موارد، در ادامه به مهمترین معایب روش کولوکیشن میپردازیم.
- هزینه اولیه بالا برای خرید یا اجاره تجهیزات و انتقال آنها به دیتاسنتر
- نیاز به پشتیبانی فنی قوی برای نگهداری و مدیریت تجهیزات
- دسترسی فیزیکی محدود در صورت دور بودن دیتاسنتر از محل شرکت
- انعطافپذیری کمتر نسبت به سرورهای ابری برای ارتقاء سریع و بدون تغییرات عمده
- وابستگی به دیتاسنتر برای برق و خنکسازی
- در صورتی قطعی دیتاسنتر، سرورهای شما نیز قطع خواهد شد
قیمت کولوکیشن چقدر است و چگونه محاسبه میشود؟
هزینه کولوکیشن به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان به موقعیت دیتاسنتر، پهنای باند مورد نیاز، تعداد و نوع سرورها و نیاز به پشتیبانی و امکانات اضافی اشاره کرد، در برخی مواقع، مراکز کولوکیشن قیمتگذاری را بر اساس تعداد یونیتها یا رَکها انجام میدهند و پهنای باند و برق مصرفی نیز بهعنوان موارد اضافی در محاسبه هزینهها لحاظ میشوند که به صورت ماهانه یا سالانه از شما اخذ میشوند.
تفاوت بین دیتاسنتر و کولوکیشن چیست؟
دیتاسنتر و کولوکیشن دو مفهوم مرتبط اما متفاوت در دنیای فناوری اطلاعات هستند که گاهی به اشتباه به جای یکدیگر به کار میروند؛ در واقع دیتاسنتر (Data Center) به یک مرکز فیزیکی اشاره دارد که برای میزبانی، نگهداری و مدیریت تجهیزات فناوری اطلاعات، مانند سرورها و ذخیرهسازهای اطلاعات، طراحی شده است، در حالی که کولوکیشن به سرویسی اطلاق میشود که مشتریان میتوانند سختافزارهای اختصاصی خود، مانند سرورها، را در یک دیتاسنتر قرار دهند و از امکانات این مرکز، از جمله انرژی برق، تهویه مطبوع، و اتصال به اینترنت بهرهمند شوند که با توجه به اهمیت تفاوتهای این دو فناوری در ادامه به تفاوت بین دیتاسنتر و کولوکیشن میپردازیم.
| ویژگی |
دیتاسنتر (Data Center) |
کولوکیشن (Colocation) |
| تعریف |
| یک مرکز فیزیکی برای میزبانی و مدیریت سرورها و سایر تجهیزات IT که توسط یک ارائهدهنده مدیریت میشود |
|
| سرویسی که در آن مشتریان سرورهای اختصاصی خود را در یک دیتاسنتر قرار میدهند و از امکانات آن بهرهمند میشوند |
|
| مالکیت سخت افزار |
| سختافزار میتواند متعلق به ارائهدهنده یا مشتری باشد (بسته به نوع خدمات مانند سرور اختصاصی یا اشتراکی) |
|
سختافزار کاملاً متعلق به مشتری است |
| کنترل و مدیریت |
| معمولاً مدیریت سختافزار، نرمافزار و شبکه توسط ارائهدهنده انجام میشود |
|
| مدیریت سختافزار به عهده مشتری است، اما از زیرساخت دیتاسنتر استفاده میکند |
|
| هزینه اولیه |
| بسته به نوع سرویس، ممکن است نیاز به سرمایهگذاری اولیه نباشد (در صورت استفاده از خدمات اشتراکی). |
|
| نیاز به سرمایهگذاری اولیه برای خرید تجهیزات سختافزاری دارد. |
|
| امنیت |
| امنیت فیزیکی و سایبری توسط ارائهدهنده دیتاسنتر تضمین میشود. |
|
| امنیت فیزیکی توسط دیتاسنتر تضمین میشود، اما امنیت سایبری سرورها به عهده مشتری است. |
|
| انعطاف پذیری |
محدود به خدمات ارائهشده توسط دیتاسنتر است
|
| مشتری میتواند سختافزار خود را هر زمان که بخواهد تغییر یا ارتقا دهد |
|
| لوکیشن |
| معمولاً در نقاط مختلف دنیا توسط ارائهدهندگان ایجاد شدهاند |
|
| مشتری میتواند دیتاسنتری را که از نظر جغرافیایی مناسب است، انتخاب کند |
|
| پشتیبانی فنی |
| ارائهدهنده دیتاسنتر مسئول پشتیبانی و رفع مشکلات است |
|
| پشتیبانی فنی محدود به زیرساخت دیتاسنتر است؛ مدیریت سختافزار به عهده مشتری است |
|
| کاربرد اصلی |
| برای کسبوکارهایی که نیاز به خدمات مدیریتشده دارند یا نمیخواهند روی سختافزار سرمایهگذاری کنند |
|
| برای کسبوکارهایی که نیاز به کنترل کامل بر سختافزار خود دارند اما به زیرساختهای پیشرفته دیتاسنتر نیاز دارند |
|
| مثال کاربردی |
میزبانی وبسایتها، اپلیکیشنها و دادهها با استفاده از سرورهای اشتراکی یا اختصاصی |
میزبانی سرورهای سازمانی، سرورهای ایمیل، یا دیتابیسهای مهم با مالکیت کامل سختافزار |
ویژگیهای مرکز کولوکیشن که باید در نظر داشته باشید
انتخاب یک مرکز کولوکیشن مناسب نقش کلیدی در عملکرد و امنیت زیرساختهای فناوری اطلاعات شما ایفا میکند و امنیت فیزیکی و سایبری اولین و مهمترین ویژگی است؛ در واقع یک مرکز کولوکیشن باید دارای سیستمهای پیشرفته نظارتی مانند دوربینهای مدار بسته، دسترسی بیومتریک و نگهبانی ۲۴ ساعته باشد و پایداری برق و تهویه مطبوع نیز از عوامل حیاتی است یک مرکز کولوکیشن است که در ادامه به صورت اختصاصی به آن میپردازیم.
- امنیت فیزیکی و سایبری
- دسترسی محدود (بیومتریک، کارتهای امنیتی)
- نظارت ۲۴/۷ با دوربینهای مداربسته
- سیستمهای پیشرفته برای جلوگیری از نفوذ سایبری
- پایداری برق
- وجود ژنراتورهای پشتیبان
- سیستمهای UPS برای جلوگیری از قطعی برق
- سیستمهای خنککننده پیشرفته
- تهویه مطبوع برای جلوگیری از گرم شدن بیشازحد سرورها
- کنترل دما و رطوبت مطابق استانداردهای صنعتی
- اتصال به اینترنت با پهنای باند بالا
- اتصال چندگانه به ارائهدهندگان خدمات اینترنت (ISP) برای تضمین پایداری
- تأخیر پایین (Latency) و سرعت بالا در انتقال دادهها
- موقعیت جغرافیایی مناسب
- قرار گرفتن در مناطق کمخطر از نظر بلایای طبیعی (مانند زلزله یا سیل)
- نزدیکی به محل کسبوکار برای دسترسی سریعتر به سختافزار
- پشتیبانی فنی ۲۴/۷
- تیم متخصص برای رفع سریع مشکلات
- قابلیت دسترسی به خدمات از راه دور یا حضوری
- ظرفیت و فضای قابلگسترش
- امکان افزودن تجهیزات جدید در آینده
- فضای کافی برای توسعه زیرساختهای IT
- استانداردهای معتبر
- گواهینامههای مرتبط مانند گواهی مدیریت امنیت اطلاعات (ISO 27001)
- سازگاری با استانداردهای محیطزیستی و مصرف انرژی
- قیمتگذاری شفاف
- ارائه جزئیات کامل درباره هزینههای اولیه و جاری
- انعطاف در بستههای خدماتی متناسب با نیاز مشتری
کولوکیشن برای کسبوکارهای کوچک گزینه مناسبی است؟
کولوکیشن میتواند برای کسبوکارهای کوچک یک راهکار ایدهآل باشد، بهویژه زمانی که نیاز به کنترل کامل بر سختافزار وجود دارد اما امکانات و زیرساختهای لازم برای نگهداری سرورها در محل شرکت فراهم نیست؛ در واقع این سرویس به کسبوکارها اجازه میدهد که از زیرساختهای پیشرفته یک دیتاسنتر، مانند امنیت بالا، پهنای باند سریع و پایداری انرژی، بهرهمند شوند بدون اینکه نیاز به سرمایهگذاری اولیه زیاد برای ایجاد یک مرکز داده داشته باشند.
اما، هزینههای جاری کولوکیشن، مانند اجاره فضا و مدیریت سختافزار، برای کسبوکارهای کوچک بالا است و در چنین شرایطی، بررسی دقیق نیازها و هزینهها ضروری است و گزینه بهتری مانندهاست ابری یا همان Cloud Server میتواند گزینه بسیار مناسبتری برای کسب و کارهای کوچک باشد.
بعد از خرید کولوکیشن، میتوان منابع سختافزاری را تغییر داد؟
یکی از مزایای مهم کولوکیشن، انعطافپذیری آن است و پس از خرید سرویس کولوکیشن، مشتریان میتوانند منابع سختافزاری خود را بر اساس نیازهای جدید تغییر دهند یا ارتقا دهند؛ برای مثال، اگر ترافیک وبسایت شما افزایش پیدا کند و به پردازنده قدرتمندتر یا فضای ذخیرهسازی بیشتری نیاز داشته باشید، میتوانید سرورهای خود را ارتقا دهید یا تجهیزات جدیدی اضافه کنید؛ با این حال، قبل از انجام تغییرات، لازم است که با ارائهدهنده کولوکیشن هماهنگی کنید تا از سازگاری تجهیزات با زیرساخت دیتاسنتر و نیازهای فیزیکی (مانند اندازه رک و ظرفیت برق) اطمینان حاصل شود.
جمعبندی
کولوکیشن به عنوان یک راهکار مطمئن برای مدیریت زیرساختهای فناوری اطلاعات، گزینهای مناسب برای کسبوکارهایی است که به دنبال کنترل کامل بر سختافزار خود هستند اما نمیخواهند درگیر هزینههای بالای ایجاد و نگهداری یک دیتاسنتر شوند؛ تفاوت اساسی دیتاسنتر و کولوکیشن در مالکیت و مدیریت سختافزار است که باید بر اساس نیازهای هر کسبوکار بررسی شود و ویژگیهایی مانند امنیت، پایداری انرژی و اتصال شبکه از جمله موارد حیاتی در انتخاب یک مرکز کولوکیشن مناسب هستند؛ در نهایت، انعطافپذیری کولوکیشن برای ارتقا و تغییر منابع سختافزاری، این سرویس را به گزینهای ایدهآل برای کسبوکارهای بزرگ تبدیل کرده است.
